Home - Inhoud - De Nieuwe Tijd - Hinkelpinkel - Archief - red. DE GEBROEDERS DALTON

WEEK 48 no. 1-07 1 december 2007

INTERACTIE: Bijdragen voor de COLUMN-ruimte zijn via redactie in te zenden. Graag ondertekening met e-mailadres. Ook een fotootje behoort tot de mogelijkheden. Een sleutelwoord of kopje is handig. Plaatsing kan op zich laten wachten door technische problemen, afwezigheid van de muze, vakantie e.d.

ONDERWERPEN: De columnruimte is vrij. Het kan een persoonlijke oprisping, recensie, mailwisseling, oproep of iets anders zijn. Er geldt in principe een maximum van duizend woorden, maar uitzonderingen zijn mogelijk. Eventueel wordt over de vorm ge-emaild.

Gisteren besloot het kabinet de Uruzganmissie te verlengen tot en met december 2010. Daarmee kwam het terug op een eerder besluit dat de missie in augustus 2008 beëindigd zou worden. Vóór 2011 zullen 'we' er nu definitief weg zijn. Dat is het volk alsmede de Afghanen beloofd. De Volkskrant van vandaag, 1 december, heeft een foto van Verhagen, Balkenende, Van Middelkoop en Koenders. De foto is genomen bij de bekendmaking van het besluit. Ze zijn alle vier in donker pak, met blauwe das. Ze kijken wat grimmig - vooral Verhagen en Balkenende. Verhagen en Koenders houden hun benen gespreid. Of ze net van hun paard zijn afgesprongen en hun colt in de holster achter op de rug hebben geschoven: de Gebroeders Dalton. Achter het viertal zijn links en rechts twee borden te zien met de tekst: Samen werken, samen leven.

Gebr. Dalton: v. l. n. r. Verhagen, Balkenende, Van Middelkoop en Koenders (copyright Volkskrant)

DE GEBROEDERS DALTON Minister van Ontwikkelingssamenwerking Bert Koenders (PvdA) was 's avonds bij Pauw en Witteman. Hij verkocht het besluit als een autoverkoper. Er viel niets, maar dan ook helemaal niets, op de stap af te dingen. De missie is verlengd om de Afghanen te helpen, omdat het desastreus en immoreel zou zijn nu weg te gaan en de regio over te leveren aan de wrede Taliban. Ondanks alle scepsis, de zelfmoord- en bermbomaanslagen, de ruim 6.200 doden door oorlogsgeweld onder de Afghanen dit jaar, de toename van het geweld en de uitbreiding van het grondgebied onder Talibangezag (54 procent?) vordert het opbouwwerk gestaag. Er is meer onderwijs en er zijn meer voorzieningen dan voorheen enzovoort enzovoort... Toegegeven, het is weliswaar vooral een vechtmissie en slechts marginaal een opbouwmissie, maar dat komt door het geweld van de andere zijde en opbouwwerk is nu eenmaal niet mogelijk zonder veiligheid. Koenders liet niets blijken van enige twijfel, enige onzekerheid. Het verhaal was duidelijk en sluitend. Het besluit onontkoombaar. Pauw en Witteman hadden geen opponent van Koenders aan tafel uitgenodigd, maar wel een video van een sceptische voormalige sovjetgeneraal, die waarschuwde dat er veel meer mankracht nodig is om iets te bereiken. Ook kwamen ze met de resultaten van opiniepeilingen onder PvdA-leden, die in overgrote meerderheid tegen verlenging zijn en weinig of geen vertrouwen in de missie hebben. Koenders wuifde de generaal weg. Dat was iemand uit het verleden, en de Sovjet-Unie had dus helemaal niets aan opbouw gedaan en dat was nu heel anders. (Het Rode Leger probeerde net als ISAF schooltjes te stichten en voorzieningen in het leven te roepen, maar die schooltjes en voorzieningen werden in de jaren '80, net als in de afgelopen jaren, door de toenmalige mujahedeen op grote schaal in brand gestoken of op andere wijze gesaboteerd; veel onderwijskrachten werden vermoord.) Wat de opiniepeilingen betreft toonde Koenders zich evenmin onder de indruk. Zijn achterban had nog niet kennis kunnen nemen van de argumenten voor het besluit van verlenging, en opinies kunnen nu eenmaal veranderen. Ongeloof en verbijstering van de toehoorders, onder wie Pauw en Witteman, brachten het orakel niet aan het wankelen. (Natuurlijk was de PvdA-achterban wel op de hoogte van de argumenten. Het besluit werd verdedigd met de bekende leuzen; er was geen enkel nieuw argument: niets maar dan ook helemaal niets nieuws. Bovenal werd niet duidelijk gemaakt wat er moet gebeuren als de situatie in december 2010 dezelfde is als nu, hetgeen zeer waarschijnlijk is. Is het dan niet immoreel en desastreus om te vertrekken? Is het dan geen kapitaalvernietiging?) Witteman riep de deskundige van de Senlis-denktank in herinnering die vorige week aan dezelfde tafel beargumenteerde dat een verdubbeling van het aantal soldaten in Afghanistan - tot 80.000 - nodig is om de missie te redden. Koenders toonde zich opnieuw niet onder de indruk. De Navo denkt hier anders over, is veel minder pessimistisch, aldus de PvdA-bewindsman. Pauw en Witteman schakelden over op een van de andere gasten. Koenders leunde achterover. Het was duidelijk dat hij vond dat hij het er niet al te slecht vanaf had gebracht, hoewel het natuurlijk pijnlijk was dat de achterban die hij geacht werd te vertegenwoordigen het volledig met hem oneens was. Pauw en Witteman scoorden verscheidene keren en gaven aardig tegenwerk, maar lieten tegelijkertijd veel liggen. Iemand van het kaliber van Robert Fisk of Arnold Karskens werd node gemist. Waar bleven de ontwikkelingen van de afgelopen ruim een halve eeuw in Noord-Afrika, het Midden-Oosten en Centraal-Azië? 1) Waar waren de verwijzingen naar Israël (vanuit de Arabische optiek de bezetting van Palestina), de noodlottige inval in Irak, Iran, Pakistan, de Saudische oliesjeiks, de Algerijnse burgeroorlog enzovoort enzovoort. Een trieste reeks van bezetting, marteling, marionettenregimes, moordpartijen (Saba en Shatila), gerichte liquidaties, gifgasleveranties - nota bene aan Saddam Hussein 2) -, bijna-genocide 3), vluchtelingenstromen, zelfmoordaanslagen en veelal disproportionele bombardementen met veel te zware granaten en bommen (soms met kanker veroorzakend verarmd uranium), met een overkill aan militairen/strijders, talloze burgerdoden en desastreuze gevolgen voor milieu en infrastructuur... Het Westen, met name de Amerikanen en de Britten, heeft in de regio te vuile handen om daar nog langer geloofwaardig te kunnen opereren. Er zijn de afgelopen decennia al veel te veel Arabieren, Afghanen en anderen door geweld omgekomen. Al Qaida is een door directe of indirecte westerse onderdrukking opgeroepen spook dat zich voedt met geweld. 4) Het kan alleen ingetoomd worden door het internationaal recht te laten prevaleren en de rechten van Arabieren (met name Palestijnen), Iraniërs en Afghanen te respecteren. Het opereert bovendien vanuit Pakistan en moet in de eerste plaats daar bestreden worden, niet in Afghanistan. 5) De Taliban komen voort uit de Pashtun, Zuid-Afghanen die nauw verwant zijn aan de volkeren in noordwest-Pakistan. Het gaat niet om een groep buitenstaanders. Ze hebben recht op een plaats aan de onderhandelingstafel en, als de eenheidsstaat Afghanistan voortbestaat, in de regering in Kabul. Het militair steunen van de regering-Karzai in de strijd tegen de Taliban maakt dat de huidige machthebbers in Kabul het illusoire beleid blijven najagen van een Afghanistan zonder de grootste bevolkingsgroep, de Pashtun (35 tot 42 procent van de bevolking). Het lijkt efficiënter om het evenwicht tussen de groeperingen die vanouds de Noordelijke Alliantie vormen en de Pashtun te herstellen, en vanuit het noorden van het land een terughoudende militaire rol te spelen, met de nadruk op wederopbouw en humanitaire projecten. Een klopjacht op Talibanstrijders in Zuid-Afghanistan is zinloos, omdat het gaat om een door de bevolking gesteunde guerrilla en er ongelimiteerd versterkingen vanuit Pakistan kunnen worden aangevoerd. Voortgaande luchtbombardementen op dorpen waarin Taliban zich verschuilen, werken het verzet alleen maar in de hand door de onvermijdelijke burgerdoden. De keuze voor een militaire oplossing bevordert de polarisering, het momentum voor een vreedzame afloop dreigt verloren te gaan, er wordt het scenario gecreëerd voor een nieuwe en mogelijk onstuitbare golf extremisme. De Afghanen zullen uiteindelijk, net als de Irakezen, Iraniërs, Saudiërs, Libanezen, Algerijnen en Palestijnen, hun problemen zelf moeten oplossen. Ze willen niet anders en zullen - mogelijk - westerse hulp maar geen westers dictaat toestaan. Slot Hans Grimm 1) Fisk grijpt in De Grote Beschavingsoorlog terug op de Eerste Wereldoorlog en de Armeense genocide van 1915, als een beslissende periode in de geschiedenis van het Midden-Oosten. WO-I zou leiden tot Franse en Britse mandaatgebieden en de opdeling van het Ottomaanse rijk in onder meer Irak, Koeweit, Syrië, Libanon, Palestina, Jordanië en Saudi-Arabië (ipv het door Arabische nationalisten beoogde Arabië). Hier wordt gekozen voor 'ruim een halve eeuw' in een verwijzing naar het jaar 1948, het jaar waarin de staat Israël in het Britse mandaatgebied Palestina werd gevestigd. 2) Uit Amerikaanse regeringsdocumenten, vrijgegeven in 1994, bleek dat Amerikaanse bedrijven in de jaren '80 met toestemming van Washington componenten voor gifgas aan Bagdad leverden, dat destijds mosterd- en zenuwgas inzette tegen het Iraanse leger - met mogelijk (tien)duizenden doden als gevolg. Aan het Iraanse front vielen aanzienlijk meer doden dan later, in 1988, in het Koerdische Halabja, waar naar schatting vijfduizend mensen omkwamen. Terwijl over de massamoord in Halabja in de aanloop naar de Koeweitoorlog (de Golfoorlog van begin 1991) uitgebreid werd bericht, bleef het gebruik van gifgas tegen de Iraniërs lange tijd praktisch onvermeld. (Fisk: blz 288 e.a.) 3) Dennis Halliday en andere VN-hulpverleners zeiden eind jaren '90 nav van de VN-sancties tegen Irak dat die in de richting gingen van genocide. Er zou in de loop van de jaren '90 rond een half miljoen Iraakse kinderen als gevolg van de sancties zijn omgekomen. (Fisk: 931 e.a.) 4) Osama bin Laden brak eind 1990 met de Saudische oliesjeiks toen duidelijk werd dat die bereid waren het Amerikaanse leger op Saudisch grondgebied bases te laten aanleggen voor de strijd tegen Saddams troepen, die Koeweit waren binnengevallen. Bin Laden bood aan een Arabisch leger te vormen om de heilige plaatsen te verdedigen en Koeweit te bevrijden. In de ogen van Bin Laden en de zijnen was het toelaten van de Amerikanen - die met hun wapens en politieke steun de vorming van het huidige Israël mogelijk hadden gemaakt en die vanwege oliebelangen zo'n noodlottige rol hadden gespeeld in Iran en de Arabische wereld - dubbel verraad: de sjeiks verraadden hun missie, de bescherming van de islamitische geloofsgemeenschap, en het pan-Arabisch nationalisme om hun lucratieve banden met het Westen te kunnen handhaven en de Koeweitse emirs opnieuw in het zadel te helpen. Dit verraad leidde tot Bin Ladens dubbele agenda: enerzijds strijd tegen de Arabische elites die de Arabische volkeren geknecht houden, anderzijds strijd tegen de westerse mogendheden die met hun oliegeld en wapenleveranties de bestaande (wan)orde continueren. (Fisk: 28, 47, 48 e.v.) 5) In de aanvullende hoorzitting over de verlenging van de Nederlandse missie in Uruzgan van donderdag 6 december wees IKV-vertegenwoordiger Jan Gruiters op de problematische relatie India-Pakistan en het verband tussen de kwesties Afghanistan en Kashmir. Gruiters en Jan Pronk legden onder meer daarom de nadruk op het belang van diplomatie (het politieke kader), naast ontwikkeling en veiligheid. Zowel Gruiters als Pronk signaleerde dat in het grensgebied met Pakistan ongelimiteerde rekrutering van Talibanstrijders mogelijk is. De verwevenheid van de kwesties laat tegelijkertijd de onmogelijke positie zien van de Pakistaanse president Pervez Musharraf, ogenschijnlijk een bondgenoot van het Westen in de strijd tegen Al Qaida maar voor zijn politieke overleving afhankelijk van het leger en de inlichtingendienst ISI, die nauw betrokken zijn bij militante groeperingen in het autonome stammengebied aan de grens met Afghanistan, de Taliban en de strijd om Kashmir. relevante links: Uruzgan Weblog Troepen terug uit Afghanistan Aanvullende hoorzitting Uruzganmissie van donderdag 6 dec.