RISHIKESH, 25 maart  

 We zijn terug in Rishikesh, Laksman Jhula om precies te zijn.
We zijn terug waar we twee jaar geleden, in april 2005, zijn geeindigd, aan de oorsprong van de Ganges. Er is een cirkel in tijd getrokken, en ook geografisch.
Vanuit Delhi hebben we stukken Rajasthan en Madya Pradesh bereisd, om ten slotte een accentteken richting Indiase Himalaya te zetten, in Uttar Pradesh.
Twee maanden is niet veel om het subcontinent te verkennen, maar tegelijkertijd toch heel wat.
Van het oorspronkelijke plan, om Gujarat en de Ellora- en Ajanta-grotten te bezoeken, is niets terechtgekomen. Daarvoor brachten we te veel tijd door in Rajasthan, te weten Pushkar, Jaisalmehr en Udaipur.
Ook was het voor het zuiden al snel te heet. Omkareshwar en Orccha in Madya Pradesh bleken welkomen onderbrekingen in het toeristische circuit, maar ook zwaar vanwege hitte, stof en ronduit primitieve omstandigheden.
(We kampten met maag- en darmklachten, bronchitisachtige aandoeningen en o.g. werd door in Udaipur door een zwerfhond gebeten, zodat vijfmaal Rabies-vaccin moest worden toegediend - met de laatste shot op 29 maart.)

Loopbrug in Laxman Jhula

Sadhu aan Ganges

De toeristenindustrie bederft stellig veel, maar is tegelijkertijd een reddingsboei voor verwende westerlingen. India moet je doseren, en twee maanden is te kort om goed te acclimatiseren. Rishikesh heeft zich in de afgelopen twee jaar zichbaar verder ontwikkeld als toeristenenclave.
Swiss Bhandari Cottages op de High Bank, waar we in 2005 nog logeerden voor 300 Rupees per nacht, bleek volgeboekt. Hetzelfde gold voor Hotel Divya, aangeprezen in de Lonely Planet.
Gelukkig bleek er een kennelijk net opgeleverd nieuw guesthouse naast Divya, dat nog kamers had van 250 Rupees, met balkon en uitzicht op de Ganges. Lucky Hotel blijkt nu een heus terras aan de rivier te hebben, wel met een toeslag voor de prijs van de Banana Porridge (40 Rupees in plaats van de gebruikelijke 25 Rupees).
Verder is de sfeer in Rishikesh als in 2005 en vermoedelijk als in 1968, toen de Beatles de ashram van Maharishi Mahesh Yogi in Swarg Ashram (ten zuiden van Laksman Jhula) bezochten.
Een jonge sadhu die me vanochtend vroeg of ik marijuana met hem wilde roken, verontschuldigde zich voor zijn aanbod nadat ik had uitgelegd dat je op mijn leeftijd voorzichtig met je longen moet omspringen. 'I am sorry', zei hij en verklaarde dat hij een discipel is van een Baba van wie ik de naam niet kon verstaan.
Over de oorlog tegen het terrorisme, Irak en Afghanistan hoef ik hier niet te beginnen, net als overigens elders in India. De Palestijnse kwestie, Irak en Afghanistan bestaan eenvoudig niet, krijg je wel eens de indruk.
India is vooral geinteresseerd in India, en voor de rest gaat het om de relatie met Pakistan en de kwestie-Kashmir, en uiteraard cricket. India heeft verloren van Bangladesh en Sri Lanka en ligt uit het WK, een nationale ramp.

Veel groeten uit Rishikesh, het yogacentrum van de wereld.

Namaste, Hans

Chaishopbespiegelingen

'Hoe kan het dat jullie maanden, soms jaren, in India kunnen rondreizen, zonder te werken?' vraagt mijn Indiase tafelgenooot verbaasd en ook een beetje agressief, in een theehuisje aan de Ganges bij Rishikesh.
Ik sta met de mond vol tanden. Het ligt hem aan tal van factoren: de krankzinnige wisselkoers, de armoede hier en de welvaart bij ons, de globalisering, het kapitalisme, de enorme tegenstelling tussen rijk en arm in India zelf enzovoort enzovoort... geen zaken die in een paar zinnen uit te leggen zijn.
Mijn gesprekspartner vertelt dat ie tien dagen vakantie heeft met vrouw en dochters. Ze combineren de vakantie met een familiebezoek. Hij werkt in Jharkant, bij Tata Steel en heeft niet meer dan die tien dagen.

Ghats in Haridwar

Ghats in Haridwar

Ik heb net een gesprek gehad met een Canadees die vertelde dat hij al twaalf jaar in India komt en 40.000 kilometer op een motor op het subcontinent heeft afgelegd. Onze buurvrouw in hotel Ganga View in Rishikesh, toevallig ook uit Canada, reist al zes jaar de wereld rond.
Veel backpackers maken jarenlange rondreizen door India, China en Indochina, en kunnen dat doen dankzij de relatief goedkope reis- en verblijfkosten in Zuidoost-Azie. Sommigen hebben een huis verkocht, anderen handelen wat, weer anderen doen het van een uitkering of werken af en toe.
Voor de honderden miljoenen Indiers die van een paar honderd Rupees per dag moeten leven, is dat onbegrijpelijk. Helemaal als ze analfabeet zijn. En eigenlijk is het voor mij ook onbegrijpelijk. Het is absurd, bizar, oneerlijk enzovoort enzovoort, maar het is gewoon zoals het is.
De schaarste is zo enorm dat het af en toe een slagveld lijkt. Je kunt wat Rupees uitdelen, met wat biljetten strooien, hier een pleister plakken, daar een verbandje leggen, maar het is een druppel op een gloeiende plaat.
Je kunt fotograferen en vertellen, maar de camera valt er bij uit je handen, de pen valt stil...

Namaste Hans